RAJ

PIEŚŃ I

PIEŚŃ II

PIEŚŃ III

PIEŚŃ IV

PIEŚŃ V

PIEŚŃ VI

PIEŚŃ VII

PIEŚŃ VIII

PIEŚŃ IX

PIEŚŃ X

PIEŚŃ XI

PIEŚŃ XII

PIEŚŃ XIII

PIEŚŃ XIV

PIEŚŃ XV

PIEŚŃ XVI

PIEŚŃ XVII

PIEŚŃ XVIII

PIEŚŃ XIX

PIEŚŃ XX

PIEŚŃ XXI

PIEŚŃ XXII

PIEŚŃ XXIII

PIEŚŃ XXIV

PIEŚŃ XXV

PIEŚŃ XXVI

PIEŚŃ XXVII

PIEŚŃ XXVIII

PIEŚŃ XXIX

PIEŚŃ XXX

PIEŚŃ XXXI

PIEŚŃ XXXII

PIEŚŃ XXXIII

               PIEŚŃ XXXII

Św. Bernard objaśnia Dantemu rozmieszczenie dusz w poszczególnych kręgach mistycznej Róży, rozprawia na temat przeznaczenia, wskazuje Anioła Gabriela i inne dusze zbawione.

 

1	Cały pogrążon w swej świętej rozkoszy,
	Nauczyciela urząd biorąc na się,
	Ów kontemplator tak mój zachwyt spłoszy:
4	„Ranę zadała w raju ludzkiej rasie,
	Potem zgojoną dłońmi Matki Bożej,
	Ta, co u stóp Jej siedzi w takiej krasie.
7	O jeden stopień niżej, u podnóży
	Siedzi Rachela przy twojej Nadziei —
	W obręczy, którą szereg trzeci tworzy.
10	Sara, Rebeka, Judyt i z kolei
	Prababka piewcy, co, kając się w błędzie,
	Wołał do Pana: Miserere mei!
13	Jak je wymieniam tu, grzęda po grzędzie,
	Wzrok swój zatrzymaj na każdej figurze;
	Pionem zstępując, siedzą w jednym rzędzie.
16	Zatem od stopnia siódmego ku górze
	I od siódmego w dół Żydówki siedzą
	I na połowę dzielą wszystką Różę.
19	Albowiem wedle praw, o których wiedzą
	Wierzący w Chrysta, te niewiasty iście
	Dla schodów świętych są dzielącą miedzą.
22	Oto z tej strony, gdzie są Róży liście
	W pełni rozwite, ci miejsca zajęli,
	Którzy ufali w Chrystusowe przyście.
25	Po drugiej stronie, tam gdzie się kwiat dzieli
	Próżnymi krzesły, Bogiem się nasyca
	Rzesza Chrystusa żywego czcicieli.
28	Jak z tamtej strony Maryji stolica
	I dolne krzesła na rozwitym kwiecie
	Znaczą, gdzie idzie dwu połów granica,
31	Z tej tron wielkiego Jana, co na świecie
	Był zawsze święty i znosił pustynię
	I mękę, i był w otchłani dwie lecie.
34	Przy Benedykcie i przy Augustynie
	Siedzi Franciszek; stworzona z ich tronów
	Podobna miedza w pół Róży się winie.
37	A teraz serca uwielbienie ponów
	Dla mocy bożej, która swoje sługi
	Do raju z obu wybiera zakonów.
40	Wiedz też, że idąc w dół od owej smugi,
	Która przecina środkiem oba działy,
	Duchy zasiadły nie z własnej zasługi,
43	Lecz z zasług cudzych; a weszły do chwały
	W warunkach, w których możebne zbawienie,
	Zanim wyboru same dokonały.
46	Zrozumiesz, słysząc ich dziecinne pienie
	I patrząc na ich twarzyczki dziecięce,
	Że to są chłopiąt małych jasnocienie.
49	Lecz jeszcze wątpisz i jesteś w udręce,
	Zatem posłuchaj mojego wywodu;
	Pętlicę, która cię ciśnie, rozkręcę:
52	Pośród obszarów rajskiego ogrodu
	Żadna przygodna rzecz się nie nachodzi,
	Jako żałości, pragnienia lub głodu.
55	Wszystko tu prawo boża wola rodzi,
	Stosując jedno z drugim tak roztropnie,
	Że jako pierścień do palca się godzi.
58	Więc dziatkom, co tak zleciały pochopnie
	Ku życiu prawdy, ta sama przyczyna
	Sprawia, że różne są ich szczęścia stopnie.
61	Król, przez którego niebieska kraina
	Trwa w tym pokoju, miłości, dosycie,
	Że wyżej żaden poryw się nie wspina,
64	Stwarzając dusze w swoich spojrzeń świcie,
	W łaskę je stroi to skąpiej, to suciej:
	Czemu — tego się nigdy nie dowiecie.
67	Stary Testament wykłada to króciej
	W figurze pary bliźniąt, co się w łonie
	Matki o prawo pierworództwa kłóci.
70	Ciemniej lub jaśniej ubarwiła skronie
	Dzieciątek szczytna promienność żywota,
	W znak stopnia Łaski, co nad nimi płonie.
73	Zatem nie większa albo mniejsza cnota,
	Ale na stopnie odmienne tu dzieli
	Zdolność wglądania za niebieskie wrota.
76	Dość dla zbawienia, gdy w niewinnej bieli
	Pierwszych lat swoich zeszły do mogiły,
	Wyznając wiarę swoich rodzicieli.
79	Kiedy się pierwsze wieki wypełniły,
	Już niemowlętom męskim obrzezanie
	Potrzebnej na lot dodawało siły.
82	Lecz dziś w okresie Łaski, w nowym stanie,
	Jeśli nie przez chrzest doskonały Chrysta,
	Już niewiniątkom raj się nie dostanie.
85	Teraz spójrz znowu w lica, co do Chrysta
	Tak są podobne; ich jasność jedynie
	Pozwoli przenieść ci oblicze Chrysta".
88	Spojrzę, a na Nią radość z góry płynie
	Przez owe święte Myśli wysiewana,
	Stworzone latać po tamtej wyżynie.
91	Żadna mię piękność dotąd ukazana
	Nie zadziwiła urodą tak przednią
	Ani tak bliskim podobieństwem Pana.
94	Ta sama Miłość, co zeszła poprzednio
	Ze słowem: „Witaj, Łask pełna Maryja",
	Teraz swe skrzydła roztoczyła przed nią.
97	Wtóruje pieśni słodka melodyja
	Całego błogosławionego dworu;
	Na wszystkich licach większy blask wybija.
100	„O święty ojcze, co do mnie z przestworu
	Zlatasz, rzucając swą słodką stolicę,
	Która ci dana z bożego wyboru,
103	Kto jest ten anioł, tak czule w źrenice
	Patrzący naszej niebieskiej królowej,
	Że się zapala od niej jak gromnice?"
106	Takimi oto znowu pukam słowy
	Do wiedzy mędrca, co się w Matce Bożej
	Piększy jak w słońcu poseł porankowy.
109	A on tak do mnie: „Wdzięk i zapał hoży,
	Jakie być mogą w duszy i w aniele,
	Są w nim — a to nam naszą radość mnoży.
112	Marii zwiastował zwycięstwa wesele,
	Kiedy Syn Boga na się ludzkie złości
	Brać raczył, aby odkupić je w ciele.
115	Teraz niech za mną twój wzrok się wyprości,
	A ja ci wszystkich mocarzy wymienię
	Tej sprawiedliwej i nabożnej włości:
118	Dwa najszczęśliwsze nieba jasnocienie,
	Jako że Pani dostojnej sąsiedzi,
	To jakby Róży rajskiej dwa korzenie.
121	Owy, patrz, który po lewicy siedzi,
	To rodzic, smaku nieznanego chciwy:
	Przezeń się człowiek dziś w goryczy biedzi.
124	Ów zaś na prawo to ojciec sędziwy
	Kościoła, co mu Chrystus dla opieki
	Powierzył klucze Róży urodziwej.
127	Ten, co przed skonem w łzach widział powieki
	Oblubienicy zdobytej ofiarnie
	Na krzyżu lancą i krwawymi ćwieki,
130	Jest przy nim; a do tamtego się garnie
	Wódz ludu, co go wykarmiła manna,
	Co żył niewdzięcznie, zmiennie i niekarnie.
133	Naprzeciw Piotra oto siedzi Anna
	Tak zapatrzona radośnie w swej córze,
	Iż jej nie płoszy aniołów Hosanna.
136	A naprzeciwko patriarchy w chórze
	Łucja, co-ć niosła ratunek tak rączy,
	Kiedyś się chylił w przepaść tam na górze.
139	Lecz czas uśpienia twojego się kończy;
	Bądźmy jak dobry krawiec, co oblicza
	Wedle ilości sukna krój opończy.
142	Ku Pramiłości obróćmy oblicza:
	Ty, poglądając, bacz, byś oczy wszczepił,
	Ile wydołasz, w płomień jego znicza.
145	Aby cię jednak pożar nie oślepił,
	Byś nie padł, myśląc, że się w górę ważysz,
	Trzeba, abym cię pacierzem pokrzepił,
148	Prosząc o Łaskę; więc nim wyposażysz
	Siły, uczucie niechaj w tobie wzbierze;
	Ty sercem memu wołaniu towarzysz".
151	Po czym tak zaczął swe święte pacierze: