BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

Zapatrzony w mistyczną Różę Dante nie spostrzega, że Beatrycze odeszła na swoje miejsce w trzecim kole mistycznego kwiatu. Św. Bernard zwraca spojrzenie poety na najwyższą część nieba, gdzie przebywa w chwale Matka Boska.

1
   W postaci jasnej różanej korony

Święci wojacy mi się ukazali,

Krwią Chrystusową poczet poślubiony.

4
   Tuż wzlata drugi, ogląda i chwali

Wielkość Onego, co w nim miłość nieci,

I Dobroć wieczną, co go doskonali.

7
   Jako rój pszczelny raz po raz się wkwieci

I znów polata nad pąkiem koliście,

Miód urabiając z kwiatu słodkiej śnieci,

10
   Tak owy hufiec między piękne liście

Wpadał i wzlatał, i ginął w bezmiarze,

Gdzie miłość jego mieszka wiekuiście.

13
   Z płomieni żywych były jednych twarze,

A skrzydła złote; drugi huf był w bieli:

Żadna biel śnieżna z nim nie stanie w parze.

16
   Stopień po stopniu schodzili anieli

W głąb Róży: gońce miru i pogody,

Które powiewem skrzydeł wciąż garnęli.

19
   Nie stanowiły dla wzroku przeszkody

Ani dla światła te przez blasków morze

Ciągle płynących aniołów pochody.

22
   Bo skroś wszechświata wnika Światło Boże

I wedle zasług różnie się rozdziela,

A nic mu stanąć oporem nie może.

25
   Owo królestwo ciszy i wesela,

W lud starożytny i w lud nowy strojne,

Wzrok i myśl swoją w jeden cel zestrzela.

28
   O ty w jedynej skrze światło potrójne,

W którym się miłość duszyczek zażega,

Spójrz, w jaką padół nasz wplątany wojnę!

31
   Jeśli z dzikiego barbarzyńcy brzega,

Który Helice gwiazda w jednej dobie

Z najukochańszym swym synem obiega,

34
   Widząc Rzym w hardej pałaców ozdobie,

Zdumiewali się gmachom Lateranu,

Który był wówczas przedniejszy na globie —

37
   Mnie, com z ludzkiego do bożego stanu

I z doczesności leciał wieczność witać,

Z florenckich granic w kraj oddany Panu,

40
   Jakież musiało osłupienie chwytać!

Zdumiony, szczęśliw, zapatrzony w Róży,

Czekałem, nierad ni słuchać, ni pytać.

43
   Jak pielgrzym, stając u celu podróży —

U ślubowanej świątyni, wesoło

Układa sobie, co doma powtórzy,

46
   Tak ja, ku żywym blaskom wznosząc czoło,

Po stopniach kwiatu wzrok puszczałem strażą

W górę i na dół, i znowu wokoło.

49
   Widziałem lica, co się kochać każą,

Własnym uśmiechem i Skrą Bożą śliczne,

Z gestem, gdzie godność i wdzięk się kojarzą.

52
   Znałem już raju architektoniczne

Kształty, lecz skupić się chciałem daremnie;

Pociągały mię piękności zbyt liczne.

55
   I nowa chęć się zapaliła we mnie,

Aby zapytać o coś mojej pani,

Co mi świtało w myśli nieforemnie.

58
   Jednegom czekał — drugie wziąłem w dani:

Oto w jej miejscu stał mąż siwobrody,

W bieli jak owi duchowie wybrani.

61
   Szczęściem kraszone oczy i jagody,

A gest miał taki jak ojciec do dzieła

Przynaglający swe czułe zachody.

64
   „Gdzie ona?" — pytam, widząc, że zniknęła.

„By ci ukoić ostatnie tęsknoty,

Z siedzib mię moich Beatrycze pchnęła —

67
   Tak rzekł i dodał: — Spójrz w szczyt Róży złotej;

Tam w rzędzie trzecim ujrzysz ją na tronie,

Który zdobyła zasługą swej cnoty".

70
   Milcząc ku owej obracam się stronie:

Widzę ją w blasku, co naokół krąży,

I w świateł własnych ognistej koronie.

73
   Od wyżyn nieba, które piorun drąży,

Aż po najgłębsze dno morskiego łona,

Krótszą zapewne drogą promień dąży,

76
   Niźli ode mnie teraz była ona;

Lecz mimo przestrzeń tę postać mej pani

Była mi widna, niczym niezmącona.

79
   „O święta moich porywów przystani!

Aby mię zbawić, ponosiłaś trudy;

Pozostawiłaś swe ślady w otchłani.

82
   Jeśli mi dano dziwami i cudy

Wzrok cieszyć, mocy twej i uprzejmości

Zawdzięczam łaskę tę dzisiaj i przódy.

85
   Przez cię z niewoli wszedłem do wolności,

Stąpając wiernie po każdej ścieżynie,

Która pod duszy swobodę się mości.

88
   Wspieraj mię, czuła, teraz i w godzinie,

Gdy dusza moja, od cię wziąwszy leki,

Z ciała się mego ku tobie wywinie".

91
   Tak się modliłem; a ona z dalekiej

Strony uśmiechnie się i znów do zdroju

Twarz swą obraca, płynącego w wieki.

94
   A starzec do mnie: „Byś po długim znoju

Z łaski mych uczuć oraz jej pacierzy

Ostatecznego ujrzał cel pokoju,

97
   Niech wzrok po stopniach wirydarza zbieży,

Bo tak, hartowny w najjaskrawszym żarze,

Łacniej z promieniem boskim się sprzymierzy.

100
   Królowa Niebios, której niosłem w darze

Serce, pozwoli; łaska jej obfita.

Wiedz, Bernard jestem, który z tobą gwarzę".

103
   Jako gromadka pielgrzymów, gdy wita

Twarz wierzytelną Chrysta w Weronice

I w wizerunek, patrzenia niesyta,

106
   Pogląda, pasąc nim chciwe źrenice:

„O Panie Jezu, o Boże prawdziwy,

Tak wyglądało Twoje święte lice?..."

109
   Taki ja byłem, patrząc w płomień żywy

Miłości męża, co przez zapatrzenie

Na świecie mirem rajskim był szczęśliwy.

112
   „O synu Łaski! Ubłogosławienie —

Tak mówił starzec — znane ci nie będzie,

Póki poglądasz na dół między cienie.

115
   Lecz spójrz ku górze; tam w najwyższym rzędzie

Obaczysz Panią, którą za królowę

Uznają święci po niebios krawędzie".

118
   Podniosłem oczy; a jako wschodowe

Części niebiosów o godzinie świtu

Są bielsze, niż gdzie słońce skłania głowę,

121
   Tak, niby z dolin patrząc do gór szczytu,

Punkt ujrzę w szczycie różanego pręgu,

Jaśniejszy listek Róży śród rozkwitu.

124
   A jak tam, gdzie ma wzejść dyszel zaprzęgu,

Co nim Faeton władał niedołężny,

Blask bije przeciw reszcie widnokręgu,

127
   Tak sztandar miru tej niebieskiej księżnej

W środku rozbłyskał, gdy w bledsze purpury

Stopniowo schodził cały strop okrężny.

130
   A w owym środku z rozwartymi pióry

Anieli w liczbie pląsali bezkreśnej,

Każden odmiennych blasków i figury.

133
   Do tych igraszek anielskich i pieśni

Śmiała się piękność, a to jej wesele

Brali w swe oczy duchowie niebieśni.

136
   Choćbym wymowę tę dostał w udziele

Co wyobraźnię, jeszcze te najświętsze

Rozkosze będę opiewał nieśmiele.

139
   Bernard, me oczy na najwyższym piętrze

Widząc utkwione w żarów jego żary,

Sam zwrócił ku niej źrenice gorętsze,

142
   Za czym i moje rozpłoną bez miary.

<<< >>>