BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

1
   Zaledwie przerzekł swe ostatnie słowo

Błogosławionej ognik aureoli,

Święty krąg począł wirować na nowo.

4
   Lecz zanim jeszcze pełną odbył kolej,

Już się krąg drugi w pierwszą tęczę wplata,

Słowo ze słowem, dźwięk z dźwiękiem zespoli.

7
   Dźwięk, do którego w tych nadniebnych świata

Organach tak się mają ziemskie tony,

Jak do pierwosłońc ich ziemska poświata.

10
   Taki jest właśnie na rozkaz Junony

Z barw równoległych wity łuk dwutęczny

Na wiotką chmurę w powietrze rzucony.

13
   Ze środkowego wystrzela zewnętrzny,

Jak głos tej nimfy, co niby opary

W słońcu, zmarniała w miłości niewdzięcznej.

16
   Weń poglądając, ludzie są tej wiary,

Że to znak boży pisany na chmurze,

Jako nie spuści więcej równej kary.

19
   Tak więc naokół nas wieczyste róże

W girlandzie toczą swoje korowody,

Zewnętrzna średniej wtórując w tym chórze.

22
   Aż gdy te wielkie i radosne gody,

Owe migoty i owa muzyka

Świateł, lubości pełna i pogody,

25
   Za zgodną wolą, która w ruch przenika,

Zmilkły tak razem, jak obie połowy

Powiek się razem zwiera i odmyka,

28
   Znienacka łono jednej jaśni nowej

Sprawiło, pieśnią nagle się rozpększy,

Żem się k'niej na kształt igły magnesowej

31
   Zwrócił. Śpiewała: „Miłość, co mię piększy,

O drugim wodzu powiadać mi każe:

Przez niego pierwszy w czci zajaśniał większej.

34
   Słuszna, by z jednym drugi chodził w parze,

Bo jak walczyli pod sztandarem wspólnie,

Niech się i sława ich razem pokaże.

37
   Wojsko Chrystusa, zebrane mozolnie

Po pierwszych klęskach, formowało cugi

Chwiejne, nieliczne, ciężko i powolnie.

40
   Więc Władca wieczny opatrzył swe sługi

I podparł słabe Kościoła obrońce

Według swej Łaski, nie zaś ich zasługi.

43
   I jak już rzekłem, posłał swej Małżonce

Z odsieczą tych dwu przedziwnych szermierzy,

Aby skupili wojska błąkające.

46
   W tej ziemi, kędy wstaje Zefir świeży

Rozwijać zioła na poczęciu roku,

Z których Europa ma ruń swej odzieży,

49
   W pobliżu Oceanowego skoku,

Za którym słońce, zszedłszy w dal od proga

Lądów, z ostatnich ziem ginie widoku,

52
   Błogosławiona leży Callaroga

Pod czułą strażą tej tarczy potężnej,

Gdzie się na wieże lwia wspina załoga.

55
   Tam się urodził ten nowo zaciężny

Miłośnik wiary, ten zapaśnik święty,

Dla swoich słodki, na wrogów orężny.

58
   A w duszy taką mocą był zaklęty,

Że matka ogniem proroczym owiana

Sny o nim śniła, ledwie był poczęty.

61
   Gdy wziął ślub z Wiarą i tytułem wiana

Obojej stronie u świętej krynice

Nierozwiązalność była warowana,

64
   Niewiasta, co zań składa obietnicę,

We śnie ogląda owoc ów dostały,

Co miał wzróść z niego i przejść na dziedzice.

67
   Aby w imieniu samym się streszczały

Duszy znamiona, Anioł go w swej zjawie

Kazał zwać »pańskim«, bo w Panu był cały.

70
   Zwał się Dominik, a ja o nim prawię

Jak o rataju wezwanym od Chrysta,

By mu pomagał w ogrodu uprawie.

73
   I widno, że był praciwnikiem Chrysta,

Bo pierwszą miłość i pierwszą swą wolę

Zwrócił ku myśli zesłanej od Chrysta.

76
   Nocą piastunka trafiała pacholę

Na ziemi, pełne niemego skupienia,

Jakby mówiło: »Na tę-m skazan dolę«.

79
   Rodzicu jego, »Szczęsny« bez wątpienia,

O matko jego, w istocie »Joanno«,

Jeżeli los wasz wykładać z imienia.

82
   Nie żądzą ziemskiej mądrości naganną

Wiedzion za głośnych kanonistów wzorem,

Lecz by prawdziwą nasycić się manną,

85
   Rychło zasłynął przedziwnym doktorem

I począł chodzić około winnicy

Pod złym hodowcą nawiedzanej morem.

88
   Nie o to prosić szedł świętej stolicy,

Która spełniała miłosierdzia cnotę,

Gdy szafarzyli w niej lepsi skarbnicy —

91
   By pozwalała brać z sześci trzy złote

Albo zagarniać kościelne prebendy,

Albo z dziesięcin obdzierać biedotę;

94
   Lecz by posłała go karczować błędy,

Ratować ziarno, skąd na naszej roli

Dwudziestu czterech drzew wyrosły pędy.

97
   Potem jak strumień, nim się z gór wyzwoli,

Z swą apostolską misją czekał do pór,

Kiedy się poczuł i w wiedzy, i w woli.

100
   Do heretyckich krzów przykłada topór,

A usilnością tam żywiej nastaje,

Kędy zaciętszy napotyka opór.

103
   Z niego rozliczne wytrysły ruczaje:

Tak katolicka zagroda skrapiana

Drzewka swe stroi w zawsze jasne maje.

106
   Gdy tak ci kreślę jedno z kół rydwana,

Z którego Kościół w domowej rozprawie

Bronił się i skąd gromił wrogów Pana,

109
   To ci tym samym przed oczyma stawię,

Czym był ów drugi niebieski najmita,

O którym Tomasz mówił tak łaskawie.

112
   Lecz kolej przezeń w szczycie kół tych ryta

Przemieniła się na manowce kręte,

A gdzie był winny osad, pleśń zakwita.

115
   Rodzina jego, porzuciwszy święte

Tropy, już dzisiaj tak opacznie czyni,

Że stawia palce, gdzie on stawia piętę.

118
   Sama się lichej uprawy obwini

W dniu owym, gdy to zapłacze wydarty

Kąkol, że się go nie daje do skrzyni.

121
   Prawda, że waszych ksiąg przejrzawszy karty,

Znajdę takiego, którego pochwalę,

Że dziś jest tyle co i dawniej warty.

124
   Nie z Acquasparta jednak, nie z Casale,

Bo tam spaczona reguły istota:

Ten ją zaostrza, ów pełni niedbale.

127
   Ja z Bagnoreggio jestem: duch żywota

Bonawentury, dostojnik w kościele;

Przed ziemską wrzawą zamykałem wrota.

130
   Z Illuminatem swoje szczęście dzielę

I z Augustynem; to pierwsi w pokorę

Żebraczą strojni Boga przyjaciele.

133
   Hugo z San Victor i Piotr Mangiadore,

Piotra Hiszpana duch cię tutaj wita:

W dwunastu księgach jego słowo gore.

136
   I Natan prorok, i Metropolita

Chryzostom, Anzelm, Donat blaski toczy,

Z którego dzieł wam pierwsza sztuka świta.

139
   Rabanus tu jest, a obok rwie oczy

Duch Joachima, Kalabrii opata,

Co mowę pełną miał mocy proroczej.

142
   Wysławiać tylu paladynów świata

Oto żarliwa uprzejmość mię skłania

Oraz wymowność przeroztropna brata

145
   Tomasza, a z nim ta święta kompania".

<<< >>>