BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

W niebie ósmym Dante kontempluje tryumf Chrystusa, który ukazuje mu się pod postacią Słońca w otoczeniu niezliczonej ilości iskier, czyli dusz odkupionych jego męką. Po odejściu Chrystusa do Empireum zbawieni sławią tryumf Matki Boskiej, a następnie ida w ślad za Chrystusem.

1
   Jak ptak w osłonie lubionych gałęzi

Siedzi na gnieździe pośród miłych dziatek,

Kiedy noc jeszcze ziemię w cieniach więzi,

4
   I żeby zebrać pokarmu dostatek —

Słodkim trud wszelki dla takiej korzyści —

Pragnieniem z głębi zielonych komnatek

7
   Czas wyprzedzając, który światło ziści,

Patrzy, czy zorza wschodu nie roztrąca,

I czeka świtu przez gęstwinę liści —

10
   Tak moja pani stała czekająca,

Utkwiwszy oczy w niebios okolicę,

Gdzie najmniej chyżym zdaje się bieg słońca.

13
   Widząc, że się jej zapalało lice,

Byłem jak człowiek, który się wysila,

Aby nadzieją uciszać tęsknice.

16
   Niedługo jeszcze trwała owa chwila

Czekania, kiedym ujrzał, że pożarną

Zorzy jasnością niebo się rozchyla.

19
   A Beatrycze: „Oto już się garną

Rzesze z tryumfu Chrysta; oto w toku

Sfer wirujących wyłuskane ziarno".

22
   Twarz swą ubrała w płomienie, a w oku

Zatliła takiej radości kagańce,

Że nie potrafię skreślić jej uroku.

25
   Jak na księżyca pełni Diana tańce

Wyprawia z nimf swych nieśmiertelnym gronem,

Co rozpogadza wszystkie nieba krańce,

28
   Tak obaczyłem nad iskier milionem

Słońce; tamtejsze światy tak nim płoną

Jak naszym gwiazdy w stropie wyiskrzonem.

31
   Pod przezroczystą i jasną przeponą

Lśniła substancja światłości tak wielka,

Żem nie mógł oczu obrócić tą stroną.

34
   O Beatrycze, luba wodzicielka!...

Oto mi rzekła: „Władze twe rozprzęga

Ta Moc, przed którą mdleje władza wszelka.

37
   To owa Mądrość i owa Potęga,

Co szlak otwarła od ziemi ku górze,

Po którym niebios tęskna dusza sięga".

40
   Jak ogień rwie się, uwięziony w chmurze,

Co go nie zdoła objąć, więc wypruty

W dół się przewala, wbrew swojej naturze,

43
   Tak duch mój, pasion na biesiadzie sutej,

Zolbrzymiał w sobie i tak wybiegł z ciała,

Że już nie pomni zdarzeń tej minuty.

46
   „Podnieś powieki, spójrz, jakam się stała;

Z wielkich widoków nabrałeś tej mocy,

Że zdzierżysz patrzeć, jak mój uśmiech pała".

49
   Czekałem czegoś jak ten, co po nocy

Był nawiedzony cudną senną marą

I pragnie włudzić ją znowu na oczy,

52
   Gdy ucieszyła mię piękną ofiarą,

Wartą wdzięczności tak wielkiej i trwałej,

Że jej nie zgubi pamięć żadną miarą.

55
   Choćby języki wszystkie pomagały,

Które Polimnia z siostrami na mlecznym

Napoju w niebie swoim wychowały,

58
   Trudno by pieniem tym wielojęzycznym

Rzec, czym był uśmiech kraszący jagody

Mej świętej i czar w tym uśmiechu ślicznym.

61
   Więc opisując owe rajskie grody,

Święcone dzieło przeskokami biegnie,

Jak ktoś, co w drodze spotyka przeszkody.

64
   A ty, zważywszy ciężar, który zegnie

Najtęższe siły w każdym ziemskim tworze,

Nie gań, że duch mój niekiedy przylegnie.

67
   Nie dla maleńkich łódek jest to morze,

Gdzie płynie barka moja niespożyta;

Lękliwy żeglarz wiosłem go nie porze.

70
   „Czemu twarz moja tak cię czarem chwyta?

Patrz indziej, gdyżeś u ogrodu proga,

Który w Chrystusa promieniach zakwita.

73
   Tu rośnie Róża, w której Słowo Boga

Ciałem się stało; tu Lilije wonne

Zapachem wiodą, kędy prawa droga".

76
   Tak Beatrycze; a myśli me, skłonne

K'jej woli, nowe widowisko chłoną;

Na żar obracam źrenice niebronne.

79
   Jak pod obłoku spękaną zasłoną

W słońca kurzawie, która przez nią leci,

Z oddali widno łąkę umajoną,

82
   Tak się przede mną mrowie iskier kwieci

Pooświecanych blaskiem gdzieś z wysoka;

A nie wiem, jakie ognisko je nieci.

85
   O szczytna Mocy, co kształtem obłoka

Wzniosłaś się w górę, ażeby, zbyt nisko

Pałając, mego nie oślepić oka!

88
   Słysząc to kwiecia pięknego nazwisko,

Którego wzywam zmierzchem i o świcie,

Spojrzę w największej iskry palenisko.

91
   A ledwo że się w oczach mych odbicie

Żyjącej gwiazdy odmalować zdoła,

Co tam króluje tak jak w ziemskim bycie,

94
   Gdy wtem Żagiewka gdzieś od niebios czoła

Zleci i w jasny wieniec się zaplata,

I w lot osnuwszy ją, krąży dokoła.

97
   Nawet najsłodsza melodyja świata,

Co dusze więzi w zgodnych dźwięków mirze,

Zgrzytem się wyda, który z chmur wylata,

100
   Przeciwstawiona tej niebiańskiej lirze,

Co tu klejnoty świetnymi jaśnieje

W najprzezroczystszym niebiosów szafirze.

103
   „Ja jestem radość anielska, co sieje

Górną uciechę, a z żywota płynie,

Który gospodą był naszej Nadzieje.

106
   I będę krążył, pókiś Ty przy Synie,

Pani Niebieska, i póki w obręczy

Najwyższej blask Twój ponad inne słynie".

109
   W ten sens okrężna melodyja dźwięczy,

A inne światła imieniem: „Maryja",

W chórze śpiewały za tym, co ją wieńczy.

112
   Ów płaszcz królewski, co sobą spowija

Wszechświata warstwy i żar w siebie bierze

Boski, i jego tchnień najwięcej spija,

115
   Tak swoich ogni najniższe obrzeże

Kreślił wysoko ponad świata zwoje,

Żem poznał, iż go oczyma nie zbieżę

118
   I że nie zdołam w niebieskie pokoje

Zdążyć dość szybko, gdzie się uwieńczona

Jasność podniosła, śledząc plemię swoje.

121
   A jak dziecina, kiedy nakarmiona,

Gestem wskazując, co jej w duszy świta,

Do matki swojej wyciąga ramiona,

124
   Tak owa duchów rozgorzałych świta

Prężyła w górę swych płomieni kiście,

Miłością Marii cała rozpowita.

127
   Na oczach moich gorzała rzęsiście,

Regina caeli nucąc, trzódka gwarna:

Tak mi w pamięci została wieczyście.

130
   O jakże dobrym plonem jest ciężarna

Każda z skrzyń owych, co na ziemskiej roli

Rozsuła niegdyś takie zdrowe ziarna!

133
   Tutaj się żyje i czerpie do woli

Z układanego umartwieniem plonu,

Co w babilońskiej powschodził niewoli.

136
   Tak u stóp Chrysta i u Marii tronu

Zwycięstwa swego używa bezpieczny,

Pospołu z Radą obojga zakonu,

139
   Ten, co ma klucze od radości wiecznej.

<<< >>>