BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

Jedna z dusz wyjaśnia Dantemu wątpliwość, w jaki sposób po zmartwychwstaniu oczy człowieka zbawionego wytrzymują blask duszy, a następnie Beatrycze i poeta wznoszą się do piątego nieba, na planetę Marsa, gdzie ukazują się im dusze bojowników za wiarę tworzące płomienny krzyż.

1
   W krągłym naczyniu dwojgiem fal się mąci

Płyn, które na się zachodzą wzajemnie,

Gdy się go z zewnątrz i z wewnątrz potrąci.

4
   Podobny obraz ujawnił się we mnie,

Gdy duch żywota niegdyś Tomaszowy

Zapadł w milczenie; bo się tak foremnie

7
   Układał teraz pogłos jego mowy,

Ku nam falując, z głosem Beatryczy,

Która więc tymi ozwała się słowy:

10
   „Choć on nie wyrzekł jeszcze, czego życzy,

Ani chęć nawet w głowie mu nie świta,

Potrzeba jemu nowych prawd zdobyczy:

13
   Blask, którym wasza substancja zakwita,

Wiecznie-li będzie trwał, czy też docześnie,

Póty aż się wiek wypełni do syta?

16
   A jeśli przetrwa dzień, gdy człowiek wskrześnie,

Jakim sposobem, w ciele cierpiętliwem

Płonąc, nie będzie ócz raził boleśnie?"

19
   Jak uniesiony radosnym porywem,

Pląsając w kole, cały chór taneczny

Objawia afekt swój gestem i śpiewem,

22
   Tak po tej prośbie naglącej i grzecznej

Zawirowały z radosnymi głosy

Dwa święte kręgi obręczy słonecznej.

25
   Kto z was się skarży na śmiertelne ciosy,

Które raj dają po ziemskiej rozłące,

Nie wie, jak luby chłód niebieskiej rosy.

28
   Jedność i z Dwójcą Trójca, wiecznie tchnące

A władne w Trójcy, w Dwojgu i w Jedności,

Nieogarnięte, wszechogarniające,

31
   Trzykroć śpiewane były pośród włości

Niebios tak słodko, że najlepszy zgoła

Do większych nagród prawa nie urości.

34
   I usłyszałem wśród mniejszego koła

W zbożniejszym świetle pełen umilenia

Głos, jak ów Marii zwiastuna — anioła:

37
   „Dopóki w raju te pląsy i pienia

Trwać będą, póty miłość, co w nas tleje,

Wyiskrzać będzie te szaty z płomienia.

40
   W miarę zapału blask nasz potężnieje,

A zapał w miarę patrzenia tym silniej,

Im więcej Łaska na nas mocy zleje.

43
   Gdy dawne ciała mieszkańce mogilni

Przywdziejem, wtedy w tej chwalebnej korze

Bóg będzie na nas poglądał przychylniej.

46
   Przez to się równie nasza jasność wzmoże,

Co ją wysiewa niebieska skarbnica

I dzięki której patrzym w lica Boże.

49
   Widzeń się naszych rozrośnie granica,

Rozrośnie ten żar, który z nich się nieci,

Rozrośnie promień, co się w nich nasyca.

52
   Jak węgiel, kiedy płomień go ukwieci,

Swoją łupinę ogniową przebija

I pośród światła czerwonością świeci,

55
   Tak przez tę jasność, która nas spowija,

Kształt nasz cielesny lśnić będzie z pożaru,

Dziś jeszcze skryty w grobie, co przemija.

58
   Ani nie będziem zmęczeni od skwaru:

Organ cielesny będzie dosyć silny,

Aby nie zemdleć z rozkoszy nadmiaru".

61
   Tedy słyszałem, jak bardzo był pilny

Zawołać: „Amen", każdy ognia płatek,

Spragnion dostania swej szaty mogilnej,

64
   Nie tyle dla się, ile dla swych matek,

Ojców i wszystkich, których w tamtym bycie

Kochali, zanim zbyli ziemskich szatek.

67
   A oto mi się zjawiły w rozkwicie

Nowe jasności nad tęcz pierwszą parą,

Niby na rąbku niebiosów o świcie.

70
   Jak na sklepieniu nieb godziną szarą

Zamajaczeją coraz błyski nowe,

Widniejąc w oczach ni jawą, ni marą,

73
   Podobne błysły przez mgielną osnowę

Światła i jęły toczyć swe obroty

Ponad dwie inne obręcze tęczowe.

76
   O szczere Ducha Świętego błyskoty,

Utkwiony w waszej ognistej koronie

Wzrok mój lśnął, rażon gwałtownymi groty.

79
   Wtem Beatryczy piękność mi rozpłonie

Uśmiechem między światłości ruczaje,

Tak że mej wizji opisem nie zgonię.

82
   Czułem, że wzrok mój nowych sił dostaje

I że jak gdyby potężnymi pióry

Jestem z mą panią rwany w wyższe raje.

85
   Czułem to, żeśmy lecieli do góry,

Po roześmianiu gwiazdy purpurowym,

Czerwieńszym niż ton jej zwykłej purpury.

88
   Modlitwą serca, tym spólnym duchowym

Językiem, Bogu składałem ofiary

Po Jego łaski objawieniu nowym.

91
   A nie ostygły jeszcze we mnie żary

Całopalenia, gdym miał niewątpliwy

Dowód, że przyjął Bóg me korne dary.

94
   Bo tak szkarłatny, światły nad podziwy

Zalśnił kształt w głębi tęczowego kręga,

Żem wołał: „Helios, jakżeś urodziwy!"

97
   Jak owa, która dwa bieguny sprzęga,

Gwiazdami siły różnej świecąc światu,

Niewybadana wiedzą mleczna wstęga,

100
   Tak pośród Marsa pełen majestatu

Znak mi się jawił, złożony w te linie,

Co razem tworzą przekątnie kwadratu.

103
   Tutaj ma sztuka z pamięcią się zminie,

Bo w krzyżu raz w raz wybłyskał znak Chrysta:

Wszelka wybłysków modła wobec ginie.

106
   Lecz kto krzyż bierze, naśladując Chrysta,

Przebaczy mowie mojej niedojrzałej,

Gdy kiedyś ujrzy sam łyskanie Chrysta.

109
   W ramionach krzyża, tam gdzie się mijały

Lub gdzie schodziły święte błyskawice,

Zaraz się skrzyło żywszymi zapały.

112
   Jako przez nie dość szczelne okiennice

Wciska się iskier gromada drgająca

Pasem świetlanym w komnaty ciemnicę

115
   I cząsteczkami ognia cień roztrąca,

Co go człek sobie sztucznie dla osłony

Uczynił, chroniąc się nadmiaru słońca;

118
   Lub jako w gęśli albo wielostronej

Harfie ze zgodnych uderzeń wykwitną

Miłe, choć w słowa nieubrane tony,

121
   Tak ja w me zmysły przejmowałem szczytną

Muzykę świateł, która się zbierała

W ramionach krzyża melodią niechwytną.

124
   Śpiewana była snadź najwyższa chwała:

„Powstań", „Zwyciężaj" — jeno mię doleci

Z pieśni, która się w swoim wątku rwała.

127
   Zatem się we mnie taka miłość nieci,

Że owładnęła całą duszą moją —

Nigdy nie byłem brany w słodsze sieci.

130
   Może te słowa nieopatrznie roją,

Mając przepiękne oczy w niepamięci,

Co były dotąd mych tęsknot ostoją.

133
   Ale kto zważy, iż żywe pieczęci

Piękna, im wyżej, tym działają żywiej

I że w tej chwili do nich wszystkie chęci

136
   Miałem zwrócone, ten usprawiedliwi,

W czym uchybiłem, albowiem dowiodę,

Iż się jednemu drugie nie przeciwi:

139
   Wszak ona wzrosła tymczasem w urodę.

<<< >>>