BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

Opuściwszy piekło, Wergili i Dante wydostają się na wyspę, pośród której wznosi się góra czyśćcowa. Stojący na straży góry Katon z Utyki zezwala poetom na wędrówkę po czyśćcu.

1
   Ku łagodniejszej fali wzdyma płótno

Łódź mego ducha i na cichsze morze

Wpływa, za sobą mając toń okrutną.

4
   A ja o wtórnym z królestw śpiew ułożę,

Gdzie się duch ludzki z grzesznej myje pleśni,

Gotując stanąć na niebieskim dworze.

7
   Lecz tutaj, martwa poezyjo, wskrześnij!

Słudze waszemu dodajcie natchnienia

Wy, Muzy Święte! Kalliope, wstań w pieśni,

10
   Posil ją echem potężnego brzmienia,

Co to sroczymi ukarało pióry

Nędznych śpiewaczek niepokorne pienia.

13
   Wschodnim szafirom podobne lazury,

Co się zebrały jak gdyby powłoka

Sfery miesięcznej na niebie bez chmury,

16
   Radość mym myślom wróciły z wysoka,

Ledwie Mistrz z martwych stref mię wyprowadzi,

Ciężkich dla piersi i smutnych dla oka.

19
   Piękny płaneta, co na miłość radzi,

Całą wschodową rozpogadzał ścianę,

Blask zwyciężając Ryb, swojej czeladzi.

22
   Zwrócę się w prawo i okiem przystanę

U podbieguna; gwiazd tam ujrzę czworo

Po pierwszych ludziach późniejszym nieznane.

25
   Niebiosa od nich — zda się —jasność biorą:

O ty północny widnokręgu wdowi,

Któremu nigdy te światła nie gorą!...

28
   Potem wzrok zdejmę z niebieskich wezgłowi

I patrzę w stronę, kędy Niedźwiedzica

Zaszła, już memu niewidna wzrokowi.

31
   Samotny starzec tam stał; jego lica

Dostojną były kraszone zasługą;

Cześć dlań poczułem jak syn dla rodzica.

34
   Brodę sędziwą miał i bardzo długą,

Tej samej barwy co włosów pierścienie,

Która spływała w dół podwójną smugą.

37
   Owego czworga gwiazd święte promienie

W twarz blaskiem takiej biły mu urody,

Że jaśniał niby słoneczne zjawienie.

40
   „Kto wy jesteście, co ślepej skroś wody

Przed niepożytą uszliście męczarnią —

Rzekł, wiejąc pierzem swej czcigodnej brody. —

43
   Kto wyprowadził was? Kto był latarnią

Rozchylającą bezdenne pomroki,

Którymi piekieł doliny się czarnią?

46
   Czy to otchłanne skruszono wyroki

Lub z Nieba wolność potępieńcom dano

Na moich pieczar wdzierać się opoki?"

49
   Tedy Wódz żywo ujął mą podaną

Dłoń, za czym mową i ręką, i ruchy

Brew mi ukorzył moją i kolano.

52
   „Nie z mej go chęci wiodę między duchy;

Niebieska Pani — Wergiliusz odpowie —

Zszedłszy, kazała dodać mu otuchy.

55
   Lecz skoro pragniesz poznać szczegółowie,

Kto my zacz i skąd przychodzim w tej porze,

Nie lza, jeno ci posłusznie wysłowię:

58
   Ostatnie jemu nie zagasły zorze,

Ale, z płochości, kresu niedaleki

Prawie już wchodził na życia rozdroże.

61
   Przeto podparłem chód jego kaleki,

A żadna droga w te nie wiodła kraje

Prócz onej jednej, przez ogniste steki.

64
   Już potępieńcze przebrnęliśmy zgraje,

Za czym mu rzeszę innych mar ukażę,

Która pod twoją zwierzchnością się kaje.

67
   Jak go tu wiodłem, prędko nie wyrażę;

Z wysokich dziedzin schodzi na mnie władza

Czyniąca, że z nim do ciebie się ważę.

70
   Mile go przyjmij, bo-ć go tu sprowadza

Wolności żądza; jak się drogo ceni,

Wie ten, co za nią krew oddać się zgadza

73
   I z dobrowolną śmiercią się nie leni,

W Utyce ziemskie rzucając zewłoki,

Co je dzień wielki kiedyś rozpromieni.

76
   Nie starte dla nas odwieczne wyroki:

On jeszcze żyje, mnie Minos nie zmaga;

Przebywam w kręgu Marcji jasnookiej,

79
   Co spojrzeniami — zda się — ciebie błaga,

Byś ją przygarnął na swe święte łono.

Niechże cię skłoni tych oczu powaga

82
   Puścić nas w górę siedemkroć toczoną;

Pochwał na ciebie odniosę jej siła,

Jeśli pozwolisz, że cię tam wspomioną".

85
   „Marcja mym oczom tak bywała miła —

Rzekł — póki ziemskie dzierżyło mię pęto,

Że wszelkich życzeń zawsze dostąpiła,

88
   Lecz dziś, gdy mieszka za rzeką przeklętą,

Jej prośby wagę tracą skutkiem prawa

Działającego, odkąd nas rozjęto.

91
   Skoro mu z niebios Pani tak łaskawa,

Jako powiadasz, prośba tu nie k'rzeczy;

Dość mi, że przez cię taki rozkaz dawa.

94
   Idź przeto, a on niech się ubezpieczy

Paskiem z sitowia, wodą zmyj mu lice,

Niechaj zeń spłynie wszystek brud człowieczy.

97
   Nie lza, by w jego zamglone źrenice

Patrzali święci tych dziedzin stróżowie,

Którzy przedrajskie obchodzą granice.

100
   Tam gdzie najniższe miejsce na ostrowie,

Gdzie brzeg wysepki ciągłe fale piorą,

W miękkim namule wyrasta sitowie;

103
   Roślina, liściem obrosła i korą,

Nie zdoła w grunt ów zapuścić korzeni,

Bo ją bijące fale wnet rozbiorą.

106
   Po innej ścieżce wyjdziecie z zieleni

I poszukacie lżejszej w górę drogi,

Wciąż idąc torem słonecznych promieni".

109
   To rzekłszy, zniknął, a jam wstał na nogi,

Bezmownie Wodza czepiając się boku

I oczy wznosząc doń, pielgrzym ubogi.

112
   „Synu — tak zaczął — pilnuj mego kroku;

Zejdźmy z powrotem, kędy do podnóża

Równina spływa po pagórnym stoku".

115
   Szare mgły ranne zwyciężała zorza,

Pędząc przed sobą, za czym już z daleka

Rozpoznawałem migotanie morza.

118
   Szliśmy po puszczy, podobni do człeka,

Co nim ślad znajdzie ścieżki obłąkanej,

Rozumie ciągle, że go próżno czeka.

121
   Gdyśmy przybyli, gdzie szron rosy ranej

Ze słońcem walczy, ale się nie trwoni,

W cieniu na czerstwym gruncie uchowany,

124
   Mistrz mój łagodnie ku ziemi się skłoni

I rąk swych muszle zwilży na murawie.

Ja wiedząc, czego z lubych czekać dłoni,

127
   Spłakane jemu jagody podstawię:

Więc twarz mi obmył i barwy pierwotne

Wrócił przyćmione w piekielnej kurzawie.

130
   Stąd na wybrzeże wyszliśmy samotne,

Którego wody nie zaznały wiosła

Zdolnego szlaki odnaleźć powrotne.

133
   Tu trzcinę, która za falą się niosła,

Jak starzec życzył, wiązał mi na ciele:

O cudo, gdzie szczknął, trawa wraz odrosła,

136
   Nie uszczuplało się poddane ziele!

<<< >>>