BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

Cacciaguida wskazuje poecie dusze Jozuego, Machabeusza, Karola Wielkiego i innych swoich towarzyszy, a następnie Beatrycze i Dante wznoszą się do szóstego nieba, na planetę Jowisza, gdzie przebywają dusze ludzi sprawiedliwych.

1
   Już zadumaniem własnym się ukoił

Błogosławiony wid, a jam, radości

Ze smutkiem plotąc, swe marzenia roił,

4
   Gdy pani, co mię wiodła ku boskości,

Rzekła: „Myśl odmień; bacz, jak niedalece

Siedzę tej mocy, która krzywdy prości".

7
   Na głos ten spojrzę ku mojej opiece:

Jaką miłością wzrok jej święty gore,

Niecham rzec, bowiem mową nie dolecę.

10
   Nie tylko przeto, że słów nie dobiorę,

Lecz że nie zdołam odwołać w pamięci,

Jeżeli ktoś mię nie podeprze w porę.

13
   Tyle rzec jeno wspomnienie mię nęci,

Że gdym poglądał na nią, w tym zachwycie

Roztopiły się wszystkie inne chęci.

16
   Aż z jej lic piękna wiecznego odbicie,

Pośrednio ku mnie odstrzelone, daje

Mym zachwyconym zmysłom nowe życie.

19
   Gdy tak od światła jej uśmiechu taję,

Rzekła mi: „Obróć się i spójrz po stronie:

Nie tylko w moich oczach błyszczą raje".

22
   Gdy duszę wszystką jakaś myśl pochłonie,

To sie ją łacno odgaduje z twarzy,

W której jak gdyby jasnym ogniem płonie.

25
   Toż widząc, jak się płomyk święty żarzy

I tym zarzewiem w uśmiech przyodziewa,

Znak w tym poznałem, że ze mną pogwarzy.

28
   Płomień rzekł: „Na tym piątym piętrze drzewa,

Co z góry czerpie sok, nie traci liści,

A owoc na nim ustawnie dojrzewa,

31
   Siedzibę mają duchowie ogniści,

Co zasłużyli, nim doszli podwyża

Tych sfer, by już ich sławili lutniści.

34
   Lecz spojrzyj teraz na ramiona krzyża:

Kogo zawołam, zleci taki ruchem,

Jak po obłoku spada iskra chyża".

37
   Gdy patrzę, ognia wyrwie się okruchem

Na wzew: „Jozue!", jedna jasna dusza;

Prędzej ją okiem pojąłem niż uchem.

40
   Potem na wtóry wzew Machabeusza

Druga zaczęła w lot okrążać polem:

Jako bicz frygę, radość ją porusza.

43
   Więc za Rolandem i Wielkim Karolem

Biegła mi w tropy źrenica rozwarta,

Jak po powietrzu za lotem sokołem.

46
   Potem widziałem Wilhelma, Renwarta;

Goffreda dusza mknęła świętym szlakiem

I Gwiskardzina, od krzyża oddarta.

49
   Zjednany z duchów krążących orszakiem

Ów wid mówiący pokazał nareszcie,

Jak dzielnym w chórze niebian był śpiewakiem.

52
   Obróciłem się ku świętej niewieście

Po mej prawicy, tusząc, że pochwycę

Rozkaz zjawiony w słowie albo geście.

55
   Ujrzałem wtedy jej czyste źrenice:

Nigdy nie była strojniejsza w pieszczotę

Ani weselej jaśniały jej lice.

58
   Jak, dobrze czyniąc, wzmaga się ochotę

I rozkosz dobra, a śród tego społem

Człowiek spostrzega, że urasta w cnotę,

61
   Tak zapatrzony w piękny cud pojąłem,

Że ja i ze mną wszystka niebios chwała

Coraz to szerszym toczymy się kołem.

64
   Jak w jednej chwili rumieńcem zapała

I znowu, skoro ze wstydu ochłonie,

Szkarłaty zwiewa niewieścia twarz biała,

67
   Tak ją ujrzałem, obróciwszy skronie;

Nagle w jasności złagodzonej zbladła,

Gdy szósta gwiazda wzięła nas w swe tonie.

70
   W tej Jowiszowej żagwi się układła

Miłość błyszcząca płomiennymi znaki

W kształcie łacińskiej mowy abecadła.

73
   A jak siedzące po wybrzeżu ptaki,

Ciesząc się swojej wygrzebanej strawie,

Zlatują w chmary lub w długie orszaki,

76
   Tak pośród świateł migocą jaskrawie

Duchy, pieśń nucąc, aż sobą wypiszą

D. I. L. na mgieł jarzącej kurzawie.

79
   Naprzód w takt śpiewu chwilę się kołyszą,

A potem w każdej literze zatknionej

Na niebie cicho, nieruchomie wiszą.

82
   O boska Muzo, która bijesz w dzwony

Geniuszom, długi wiek im niosąc w darze,

Gdy oni darzą nim Państwa i Trony —

85
   Pokrzep me siły, niechaj się odważę

Skreślić tę ogniów mowę jasnowzorą:

Niech w szczupłych wierszach twa moc się ukaże.

88
   Ujrzałem tedy pięć razy siedmioro

Głosek wiązanych ognistym zaplotem:

Rozpalają się kolejno i górą.

91
   „Diligite justitiam" — z swym przedmiotem

Słowo wybłysło w tej pierwszej kwaterze;

„Qui judicatis terram " — stało potem.

94
   Gdy wiersz dopełnił kresu na literze

M, wtedy Jowisz zdał się srebrny cały,

A tylko złotem tkane miał obrzeże.

97
   Na szczyt owego M pozlatywały

Iskry i pieśnią zaczęły wymownie

Sławić Moc, co je wiodła do swej chwały.

100
   Jak gdy potrącisz zapaloną głownię,

Tysiąc się iskier zaraz z niej rozleci,

Z których gmin ciemny wróży — tak ponownie

103
   Trysła kurzawa ognistej zamieci;

Tutaj opada, tam się w górę wzbije,

W miarę jak skinie słońce, co ją nieci.

106
   A gdy iskrami całe tło wyszyje,

Tedy patrz: gwiazda utkana przy gwieździe

Złożyły głowę orlicy i szyję.

109
   Ten, kto tam jeździ, wodza swojej jeździe

Nie zna; sam wozi, wydzielając onę

Moc, co się formą czyni w każdym gnieździe.

112
   Chór, co skwapliwie układał koronę

Z lilij ponad M, kilkoma obroty

Spłynął w orlicy kształty spłomienione.

115
   O słodka gwiazdo, ilomaż klejnoty

Świadczysz, że prawo ziemskie się wywodzi

Z nieba zdobnego twoimi błyskoty.

118
   Więc błagam kornie Myśl, z której się rodzi

Twój ruch i władza, niech odpędza chmurę

Złości, bo cień jej twoim łunom szkodzi.

121
   Niechaj zapłonie gniewem po raz wtóry

Na tych, co hańbią kupczeniem Dom Boży,

Z męczeństw i cudów mający swe mury.

124
   Wojska niebieskie, przed wami się korzy

Duch mój: módlcie się za ten ród człowieczy,

Co pod złym wodzem błądzi śród bezdroży.

127
   Dawniej się w wojnie używało mieczy;

Dziś się odkrada od ust Chleb Prawdziwy,

Którego ojciec nikomu nie przeczy.

130
   Ty klątw miotaczu, które-ś mazać chciwy,

Wiedz: żywie Paweł — i Piotr za winnicę,

Którą pustoszysz, umęczon — też żywy.

133
   Odpowiesz: „Ja się wizerunkiem sycę

Świętego, który zamieszkał pustkowie

I na śmierć wydan był przez tanecznicę,

136
   A jacyś Paweł i Piotr mi nie w głowie!...".

<<< >>>