BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

Poeci schodzą w doliną i tu spotykają Ugolina dei Visconti z Pizy, a następnie obserwują, jak aniołowie odpędzają węża usiłującego wśliznąć się w dolinę. Markiz Corrado Malaspina przepowiada Dantemu wygnanie z Florencji.

1
   Była to chwila, gdy nagła tęsknota

Wstaje, w żeglarza duszy obudzona,

Ledwie wyjechał za domowe wrota.

4
   Nowym pielgrzymom serce rwie się z łona,

Kiedy usłyszą za wiatru podmuchem

Dzwon, który, zda się, płacze dnia, co kona.

7
   Nagle przestawszy dźwięki łowić uchem,

Ku marze oczy obracałem swoje,

Która o ciszę prosi dłoni ruchem.

10
   Podeszła, w górę rąk podniosła dwoje,

Na wschód oczyma zbiegła, jakby chciała

Powiedzieć Bogu: „O resztę nie stoję".

13
   Twórco światłości! — nabożnie powiała

Z ust jej modlitwa tak słodkimi tony,

Że mi się prawie duch wyrywał z ciała.

16
   Za nią chór cały korny i natchniony

Wtórzył hymnowi nabożnie i ładnie,

Oczy w niebieskie posławszy regiony.

19
   Słuchaczu, tutaj wzrok naostrz dokładnie:

Zasłona tak jest przezrocza, że w ślady

Mej mowy idąc, zrozumiesz mię snadnie.

22
   Jakby w czekaniu zejścia bożej rady,

Ujrzałem kornie stojące zastępy:

W niebo wpatrzony tłum cichy i blady

25
   I zlatującą na te muraw kępy

Parę aniołów, których miecz ogniście

Gorzał, złamany jednak był i tępy.

28
   Jako więc świeżo rozpowite liście

Były ich szaty; zielonymi pióry

Trącane, wiały w ślad ich powłóczyście.

31
   Jeden nad nami tuż, na skłonie góry,

A drugi spłynął na przeciwnym stoku:

Tak między siebie wzięli duchów chóry.

34
   Jasne ich głowy lśniły na widoku;

Lecz że moc niższa w wyższej się wysili,

W tych blaskach omdlał hart mojego wzroku.

37
   „Obaj tu z łona Maryj i przybyli —

Powiada Sordel — aby strzec doliny

Przeciw wężowi, co wpełznie tej chwili".

40
   Więc ja, nieświadom, skąd czekać gadziny,

Wzrok toczę wkoło i skronią się kładę

U wiernych ramion struchlały i siny.

43
   „Teraz — rzekł Sordel — pod góry posadę

Zejdźmy zaczepić słowem wielkie cienie;

Wiem, że waszemu przyjściu będą rade".

46
   Trzema krokami góry pochylenie

Przebyłem; a wtem jeden kształt bez ciała

Coraz badawcze rzucał mi spojrzenie.

49
   Już właśnie ciemność w powietrzu się słała,

Lecz nie dość gęsta, by mi niewyraźniej

Miała to jawić, co wprzód odsłaniała.

52
   Raźno podeszła i jam podszedł raźniej.

Jakże, poznawszy, że mię wzrok nie mami,

Rad byłem, Nino, żeś był wolen kaźni!

55
   Żadnych nie brakło witań między nami.

Potem zapytał: ,Skróś szerokiej strugi

Kiedy przyszedłeś?" „O — rzekłem — drogami

58
   Pełnymi smutku, przez krew i szarugi

Przybyłem dzisiaj, pierwszym życiem żywy,

Wędrówką żywot wysługując drugi".

61
   Gdy te z ust moich usłyszeli dziwy

Sordel i tamten, nagle odrzucone

Głowy przegięli w tył, jak lud płochliwy.

64
   Sordel na Mistrza spojrzał; drugi, w stronę

Oczy zwracając, krzyknął: „Patrz, Konradzie,

Na dziwo, Łaską Bożą dopuszczone —

67
   A do mnie: — Przez tę wdzięczność, którą radzie

Winiene-ś Boga, co tak pilnie strzeże

Pierwszego »Czemu« tajnego w swym ładzie,

70
   Skoro powrócisz na tamto wybrzeże,

Proś mej Joanny, niech o mnie powiada

Tam, gdzie coś ważą dziecięce pacierze.

73
   Matka jej pewnie za mną nie zagada,

Odkąd się w białe czepce nie ubiera,

Które, nieszczęsna, znowu kłaść by rada.

76
   Na niej się widzi, jak prędko umiera

Miłość w kobiecie, z płochej swej natury,

Gdy jej spojrzenie lub uścisk nie wspiera.

79
   Nie da jej takiej na trunę purpury

Wojewodząca milańczyków Żmija,

Jakby ją przybrał kiedyś Kur z Gallury".

82
   Tak rzekł, a w twarzy znak mu się wybija

Pieczętny owej żarliwości młotem,

Która statecznie w serce ślad swój wpija.

85
   W niebo wzrok chciwy obracałem potem,

Tam kędy droga gwiazd jest opieszała,

Gdyż bliższym osi biegną kołowrotem.

88
   A Wódz mój: „Synu, przecz w niebieskie ciała

Poglądasz?" Więc ja: „Tę gwiazd trójcę płową

Śledzę, od której cały biegun pała".

91
   On na to: „Gwiazdy, któreś miał nad głową

Dziś rano, teraz są pod nieboskłonem;

Jutro swe miejsce zamienią na nowo".

94
   Wtem Sordel wściągnął go i dotknął łonem,

Mówiąc: „Oto wróg wszelkiej bożej sprawy!" —

I ostrzegał mię palcem wyprężonem.

97
   Z jaru, gdzie z lewym brzeg stykał się prawy,

Dolinę w ciasną zamieniając puszczę,

Pełzał wąż, dawca pierwszej gorzkiej strawy.

100
   Pomiędzy kwiaty sunął gad i bluszcze,

Łeb obracając i po lśniącym grzbiecie

Liżąc językiem jak zwierz, co się muszcze.

103
   Nie uważałem —jeśli wiedzieć chcecie —

Przylotu boskich sokołów, lecz potem

Wylot obydwu dobrzem widział przecie.

106
   Zielonych skrzydeł spłoszona łopotem,

Uszła gadzina i wnet za granicę

Wzroku anieli równym zbiegli lotem.

109
   Cień, co do sędzi szat przytulał lice

Podczas owego aniołów ataku,

U mojej twarzy wciąż wiązał źrenice.

112
   „Niech świeca po tym wiodąca cię szlaku

Tyle ma z ciebie wosku dobrej woli,

Byś po szczyt góry nie zaznał jej braku.

115
   Jeśli wiesz — mówił — w jakiej żyje doli

Lud, co go Magry zamyka dolina,

Mów, byłem niegdyś włodarzem tej roli.

118
   Zwano mię wtedy Konrad Malaspina:

Stary szczep, a ja dziedzicem w rodzinie.

Przesadna troska o nią, to przyczyna

121
   Mojego czyśćca". Więc ja: „W twej krainie

Nigdy nie byłem, lecz gdzie jest dzielnica,

Gdzie by nie znano, jak wysoce słynie?

124
   Ta sama sława, co twój dom zaszczyca,

Głosi o panach i głosi o kraju,

Że choć kto nie zna, przecież się zachwyca.

127
   A ja przysięgam, jak chcę wejść do raju,

Że ród twój, zacny i mieniem, i szpadą,

Cześć ma od wieka w swoim obyczaju.

130
   Zwyczaj z naturą to mu piętno kładą,

Że chociaż złe wódz rady światu szepce,

On drogą krzywą gardzi, prawej świadom".

133
   „Idź zatem — odrzekł — a nim w tej kolebce

Siedmkroć się słońce ułoży na spanie,

Którą nogami czterma Baran depce,

136
   Takie o rodzie moim grzeszne zdanie

Utkwi ci w głowie mocniejszymi ćwieki

Niźli to moje słabe dziękowanie,

139
   Chyba Bóg wstrzyma wyrok niedaleki".

<<< >>>