BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

1
   Gdy tak po polu rozbiegła się rzesza

Tęsknym spojrzeniem w szczyty zapatrzona,

Dokąd rozumem duch wiedzion pośpiesza,
4
   Ja się tuliłem do wiernego łona;

I jakże mógłbym sam jeden pozostać?

Któż by pod górę podparł me ramiona?
7
   Lecz on miał człeka zgryzionego postać:

O ty, sumienie zacne, trwożne błędu,

Najlżejszą winą każące się chłostać!...
10
   Gdy stopy jego powolniły pędu,

Co wszystkim sprawom dostojeństwo kradnie,

Pragnienie moje z ciasnego oprzędu
13
   Skupionej myśli szerszy kręg owładnie;

Za czym źrenice obracam na górę,

Co wyżej wszystkich ziemskich gór się kładnie.
16
   Słońce, co z tyłu czerwonością gore,

Przede mnie rzuca złamane promienie,

Spotkawszy w mojej osobie zaporę.
19
   Myśląc, żem został sam, bo nie dwa cienie,

Lecz tylko jeden widniał plamą ciemną,

W bok przestraszone rzuciłem spojrzenie,
22
   A mój Cieszyciel: „Czemu drżysz daremno? -

Szepnął, postacią zwróciwszy się całą. —

Nie ufasz, żem tu? Nie idziesz to ze mną?
25
   Podwieczerz schodzi, gdzie spoczywa ciało,

Co odeń dawniej padał cień ten samy;

Neapolowi Brindisi je dało.
28
   Ze kształt mój ciemnej nie odrzuca plamy,

Nie dziw się bardziej niż niebiosom, kędy

Nie kładzie promień promieniowi tamy.
31
   Niemniej ból cierpieć i mrozy, i swędy

Ciałom, jak moje, każe Moc żywota,

Niewybadana ludzkimi obłędy.
34
   Darmo się człowiek w tej nadziei miota,

Że swym rozumem szlaki poodwija,

Którędy działa Trójjedna Istota.
37
   Rodzie człowieczy, dość tobie ad quia!

Gdyby wszechwiedzą ludzkość była mocna,

Przecz by Synaczka rodziła Maryja?
40
   Znana ci mężów tęskność bezowocna,

W których by mogła być uspokojona

Tą wiedzą, a tak przejmuje ich do cna —
43
   Arystotela myślę i Platona

I innych wielu..." Czoło schylił blade,

Zmilkł, a twarz jego była zasępiona.
46
   Wtem już pod góry przyszliśmy posadę.

Spojrzę, opoka takim pionem sterczy,

Że stopy po niej darmo piąć się rade.
49
   Najdziksza między Turbią a Lerici

Droga wyda się, że jak schody proście

Wstępuje, wobec tej spadzistej perci.
52
   „I któż odgadnie, którędy tam dojście —

Wykrzyknął Wódz mój, zatrzymując kroku —

Gdy komu pierze u ramion nie roście?"
55
   A kiedy stał tak, nachyliwszy wzroku,

I badał drogę, ścieżki nieświadomy,

Mnie, którym patrzał po kamiennym stoku,
58
   Zjawił się w lewo od ścieżyny stromej

Czet duchów; spojrzę, prosto ku nam kroczy

Tak wolno, że się wydał nieruchomy.
61
   „Podnieś — do Mistrza mówię — podnieś oczy:

Oto się zbliża, skąd ci rada znidzie,

Skoroś nieświadom tych skalistych zboczy".
64
   Spojrzał, nie barwił lic w fałszywym wstydzie,

Lecz rzekł: „Podejdźmy, zbyt kroczą pomału;

A ty miej, synu, nadzieję na widzie".
67
   Jeszcze dalekość onego oddziału

Liczyła milę rzymskiego mierzenia,

Czyli odległość procarskiego strzału,
70
   Kiedy się nagle skupił u kamienia

I sparł o góry wysoczystą ścianę,

Jak czekający ktoś, pełen wątpienia.
73
   „O błogokreśne duchy, o wybrane,

Przez uciszenie owo — rzekł Wergili —

Co od was wszystkich jest oczekiwane —
76
   Powiedzcie, gdzie tu stok góry się chyli?

Aby wyjść na szczyt, którą brać nam stronę?

Kto świadom celu, żal mu każdej chwili".
79
   Jak owce schodzą przez koszary bronę

Po jednej, po dwie i po trzy, niezwinne,

Postawające, w ziemię zapatrzone:
82
   Co pierwsza czyni, za nią czynią inne,

Na grzbiet się kupią idącej na przodzie,

Nie wiedząc czemu, proste i niewinne,
85
   Tak szli duchowie w onej świętej trzodzie,

Postępujący śladem przewodnika,

W licach wstydliwi i przystojni w chodzie.
88
   Ledwie spostrzegli, że jasność promyka

Po prawej stronie mej cieniem się dzieli,

A cień złamany na krawędzi znika,
91
   Zawahali się i w tył się cofnęli,

A wszyscy inni, którzy szli za nimi,

Nie wiedząc czemu, równie przystanęli.
94
   „Ciekawość waszą, o duchowie niemi,

Uprzedzę; człeka widzicie, nie marę;

Przez niego promień łamie się na ziemi.
97
   Nie dziwujcie się, ale dajcie wiarę,

Że z Łaską Bożą, co go prze i broni,

Przychodzi ściany te zwyciężyć stare".
100
   Tak Mistrz. „Wracajcież przed nami ku toni",

Mówiła do mnie ta zacna drużyna,

Znak dając grzbietem odwróconej dłoni.
103
   „Ktokolwiek jesteś —jeden z nich poczyna —

Idąc, odwróć się, spojrzyj w lice moje

I pomyśl dobrze, kogo-ć przypominia".
106
   Więc spojrzę bystro, źrenice nim poję:

Pański był w ruchach, piękny, z płowym włosem,

Lecz miał brew jednę przeciętą na dwoje.
109
   Toż mu pokornym odpowiadam głosem:

„Nie znam cię". — „Patrzaj — rzekł pan jasnobrody

I pierś ukazał naznaczoną ciosem. —
112
   Wiedz — dodał, krasząc uśmiechem jagody —

Jam jest Konstancji wnuk, Manfred, a tobie

Zlecam, gdy zejdziesz między ziemian grody,
115
   Donieś mej córze, przez którą w ozdobie

Stoi Sycylia i kraj Aragonu,

Żem jest tu, jeśli wątpi. W mej osobie
118
   Gdy dwa utkwiły ciosy w chwili skonu,

Do tej, co grzechy przebacza człowiecze,

Łkaniem się wzniosłem, błagając pardonu.
121
   Zbyt ciężkie były me grzechy, nie przeczę;

Lecz Łaska Boża, przestronna ogromnie,

Garnie, kto tylko do niej się uciecze.
124
   Gdyby Kosenzy pasterz, co go po mnie

Posłał był Klemens z łowczymi pachoły,

Pamiętał o tym, czego snadź nie pomnie,
127
   Dziś bym leżące widział me popioły

U Benewentu, pod mostu głowicą,

W straży mogilnych głazów; tak na gołej
130
   Ziemi deszcz myje i wiatry je sycą

Wzdłuż Verde rzeki, na obcym majdanie,

Pod zagaszoną rzucone gromnicą.
133
   Lecz się nie mrozi klątwą Prakochanie

Do tyla, aby wesprzeć mię nie miało,

Póki źdźbło bodaj nadziei ostanie.
136
   Prawda, że czyje w klątwie kona ciało,

Choć opamięta się w grzechu nareszcie,

Musi zostawać za czyśćcową skałą,
139
   Ile w uporze trwał, tyle — trzydzieście;

Chyba modłami waszymi skrócicie

Termin katuszy wy, co tam jesteście.
142
   Pomyśl, jak możesz wzmóc mię znamienicie,

Wieści zanosząc mojej drogiej córze

O tym zakazie i mym tu pobycie.
145
   Tak potrzebujem was ziemian — my w górze".

<<< >>>