| 1 |
W owym to czasie, gdy z winy Semele  |
| |
Na krew tebañsk± roz¿arta Junona, |
| |
Co swoj± pomstê w dzikim zjawia dziele, |
| 4 |
Na Atamancie tym razem dokona |
| |
Gniewu, sza³ bowiem taki w nim roznieci, |
| |
¯e, widz±c z dwojgiem niemowl±t u ³ona |
| 7 |
Ma³¿onkê, krzykn±³: „Zastawiajmy sieci |
| |
Na szlaku, chwycim lwicê ze szczeniêty!" — |
| |
Po czym bezbo¿n± rêk± jedno z dzieci, |
| 10 |
Synka Learcha, chwyci³ i na szczêty, |
| |
Rêk± ¶mign±wszy, strzaska³ o granity, |
| |
Ona za¶ z drugim skoczy³a w odmêty. |
| 13 |
A gdy fortuna poni¿y³a szczyty |
| |
Wielko¶ci Trojan, na ogniow± zgubê |
| |
Dawszy, a z pañstwem wraz król by³ zabity, |
| 16 |
Na smutn±, nêdzn±, niewoln± Hekubê,  |
| |
Gdy Polikseny widzia³a zabicie, |
| |
A na wybrze¿u Polidora lube |
| 19 |
Spotka³a zw³oki, co usz³o z nich ¿ycie, |
| |
Ob³êd przyst±pi³ tak zapamiêta³y, |
| |
¯e siê jej z gard³a psie ozwa³o wycie. |
| 22 |
Lecz ni tebañskie, ni trojañskie sza³y |
| |
Nie by³y takie dzikie i zajad³e, |
| |
Zwierzêty w³adn±c czy ludzkimi cia³y, |
| 25 |
Jak tu dwa cienie nagie i wyblad³e, |
| |
Co gryz±c skalnym goni³y wyrêbem, |
| |
Niby dwa wieprze z karmnika wypad³e. |
| 28 |
Jeden, skoczywszy, uczepi³ siê zêbem |
| |
Karku Capocchia i przyci±³ go srodze, |
| |
Zdusi³ i taszczy³, a¿ grunt zamiót³ k³êbem. |
| 31 |
Tu aretyñczyk, co sta³ w wielkiej trwodze, |
| |
Rzek³: „Upiór, który na nim pysk posoczy, |
| |
Jest Gianni Schicchi: patrz, jak druha g³odze".  |
| 34 |
„Niech¿e na tobie zêbów nie ubroczy — |
| |
Powiadam —je¶lim odpowiedzi godny, |
| |
Kto jest cieñ drugi, mów mi, nim uskoczy". |
| 37 |
„To duch prastary Mirry kazirodnej,  |
| |
Która mieæ chcia³a w ojcu lubownika, |
| |
W mi³o¶ci z prawem i cnot± niezgodnej. |
| 40 |
Tak z nim pope³nia grzech chytra podwika, |
| |
¯e sobie cudzej kszta³t osoby nada, |
| |
W³a¶nie jak tamten, który ju¿ umyka, |
| 43 |
Co, by dla siebie zdobyæ pani± stada, |
| |
W Buosa Donati postaæ siê przemieni. |
| |
I po swej woli testament uk³ada". |
| 46 |
Skoro ju¿ pierzchli oba pobieszeni, |
| |
Na których oczy me wiesza³em smutnie, |
| |
Do innych wzrokiem biegnê po przestrzeni. |
| 49 |
Jeden duch kszta³tem przypomina³ lutniê, |
| |
A raczej takim fantazji siê zjawi, |
| |
Gdy mu siê w my¶li obie nogi utnie... |
| 52 |
Wodna puchlina, która mi±¿sz w nim trawi, |
| |
Stosunek cz³onków znosi u nêdznika, |
| |
Potworny rozmiar lic i brzucha jawi. |
| 55 |
Choroba wargi obie mu rozmyka, |
| |
Górn± wzdymaj±c, obci±gaj±c doln±, |
| |
Niby spieczone usta suchotnika. |
| 58 |
Wy, co wam w smêtnym ¶wiecie chodziæ wolno, |
| |
Nie pojmê czemu, krom katuszy wszelkiej, |
| |
Pójd¼cie i patrzcie na mêkê mozoln± |
| 61 |
Mistrza Adama, co by³ taki wielki  |
| |
Za ¿ycia, pe³en bogactw, syt wygody, |
| |
A dzisiaj, ot, d¿d¿u po¿±da kropelki!... |
| 64 |
W zieleni stoków szeleszcz±ce wody, |
| |
Od Cassentyna które bie¿± w Arno, |
| |
Daj±c wybrze¿om i pulchno¶æ, i ch³ody, |
| 67 |
Niepró¿no dzisiaj na pamiêæ siê garn±; |
| |
Od ich widzenia wysycha mi cera: |
| |
Sro¿ej je czujê ni¼li spiekê parn±. |
| 70 |
Oto jak twardej S±d kary dobiera: |
| |
Czyni±c narzêdziem m±k scenê mej winy, |
| |
Gorêtsze jêki z gard³a mi wydziera. |
| 73 |
Jam to w Ronienie fa³szowa³ floryny,  |
| |
W pod³ym metalu bi³ Chrzciciela god³o, |
| |
Za co na stosie poszed³em w perzyny. |
| 76 |
Lecz by gdzie z dusz± Gwidonow± pod³± |
| |
Cieñ Aleksandra spotkaæ i ich brata, |
| |
Odda³bym ca³e Fontebrandy ¼ród³o.  |
| 79 |
Pierwszy podobno w piekle siê ko³ata: |
| |
To jedna mara zbieszona przerzek³a; |
| |
Có¿, gdy miê niemoc wi±¿e i przygniata!... |
| 82 |
Bogdaj mi w cz³onki taka si³a ¶ciek³a, |
| |
I¿bym co sto lat uszed³ bodaj piêdzi, |
| |
Ju¿ bym siê pu¶ci³ szukaæ go ¶ród piek³a |
| 85 |
W t³umie tej, któr± wrzód i krosta swêdzi |
| |
W kr±g jedenastu mil zbitej gawiedzi, |
| |
A pó³ od jednej do drugiej krawêdzi. |
| 88 |
Przez nich to duch mój po¶ród zgniiców siedzi: |
| |
Oni skusili, abym bi³ czerwieñce, |
| |
Co zawiera³y trzy karaty miedzi". |
| 91 |
„Kto s± — spyta³em — ci dwaj potêpieñce? |
| |
Kurz±, jak w zimie d³oñ wyjêta z wody, |
| |
I siedz± razem po twej prawej rêce". |
| 94 |
„Przede mn± wpadli w piekielne zagrody |
| |
I odt±d ¿aden nie drgn±³ — rzek³a mara — |
| |
Ani drgnie, a¿ w dzieñ ostatniej nagrody. |
| 97 |
Owa — przewrotna ¿ona Putyfara,  |
| |
Ów — Sinon, co siê w Trojê wkrad³ sromotnie;  |
| |
Gor±czkê poci z nich cuchn±ca para". |
| 100 |
Tu zgnilec, który s³ucha³ nieochotnie, |
| |
¯e go wspomniano z takim obrzydzeniem, |
| |
W brzuch wypuczony mówcê piê¶ci± grzmotnie. |
| 103 |
Jak bêben zabrzmia³ brzuch pod uderzeniem; |
| |
Za to mistrz Adam w gêbê trzasn±³ ducha, |
| |
Na odlew ciê¿kim zwaliwszy ramieniem. |
| 106 |
„Choæ moje cia³o zgnilizna bezrucha — |
| |
Mówi³ — ochocze na tak± robotê, |
| |
Jeszcze me ramiê rozkazania s³ucha". |
| 109 |
A Sinon: „Mniejsz±jawi³e¶ ochotê, |
| |
Gdzie¶ widzia³, ¿e stos dla ciê uk³adali, |
| |
Ni¿ gdy¶ z mosi±dzu bi³ czerwone z³ote". |
| 112 |
A spuchlec: „Prawdê rzek³e¶, co siê chwali, |
| |
Ale¶ podobno tak ¶wiadczyæ nie ¶pieszy³, |
| |
Gdy ciê pod Troj± o prawdê pytali". |
| 115 |
A na to Sinon: „Je¶lim k³amstwem grzeszy³, |
| |
To raz; ty¶ ka¿dym z³ym k³ama³ dukatem: |
| |
¯aden czart nigdy tyle nie nabreszy³". |
| 118 |
Znowu odpali³ ów z brzuchem pêkatym: |
| |
„Konia przypomnij sobie, k³amco wra¿y, |
| |
I cierp, ¿e siê fa³sz nie ukry³ przed ¶wiatem". |
| 121 |
„I ty cierp, niech ciê ta gor±czka pra¿y — |
| |
Rzek³ Grek — i trawi ta wodna puchlina, |
| |
Co z twego brzucha p³ot zrobi³a twarzy". |
| 124 |
A mincarz: „Gêba znów lataæ zaczyna |
| |
I zjadliwo¶ci± zwyk³± mi dogryza; |
| |
Je¶li ja puchnê, je¶li schnie mi ¶lina, |
| 127 |
Ty wewn±trz goresz i pêka ci ³yza; |
| |
D³ugiej by pewno nie trzeba namowy, |
| |
A¿eby¶ cmokta³ zwierciad³o Narcyza!"  |
| 130 |
Sta³em zajêty zel¿ywymi s³owy, |
| |
Gdy Mistrz mój: „Patrz¿e, patrz na g³upie cienie! |
| |
Jeszczem siê z tob± powa¶niæ gotowy". |
| 133 |
Gdym z g³osu pozna³ Mistrza rozdra¿nienie, |
| |
Oblicze moje wstydem siê pokry³o; |
| |
Wspomniawszy, jeszcze dzisiaj siê rumieniê. |
| 136 |
Jak ten, co marzy jak±¶ rzecz niemi³±, |
| |
¦ni±c, ¿yczy, aby to by³ sen, nie jawa, |
| |
I pragnie, aby to, co jest, nie by³o, |
| 139 |
Tak pomieszanie gdy mówiæ nie dawa, |
| |
Chc±cy t³umaczyæ siê, nie zauwa¿ê, |
| |
I¿ siê milczenie ju¿ wymówk± stawa. |
| 142 |
„Wiêksza siê wina mniejsz± skruch± ma¿e — |
| |
Ozwa³ siê Pan mój w ³agodnym sposobie — |
| |
Niech¿e jej smutek tak ciê¿ki nie karze. |
| 145 |
Gdyby ciê losów zmiana w której dobie |
| |
Miêdzy podobnych k³ótników przywiod³a, |
| |
Pamiêtaj czyniæ, jakbym by³ przy tobie. |
| 148 |
S³ów obel¿ywych s³uchaæ chêæ jest pod³a". |