BOSKA KOMEDIA - Dante Alighieri

W trzecim kręgu piekła poeci spotykają Cerbera strzegącego wejścia i dusze pokutujące za obżarstwo. Florentczyk Ciacco kreśli im obraz przyszłych walk bratobójczych, które rozgorzeją we Florencji.

1
   Gdy się zbudziła myśl stulona w sobie

Od mąk widoku, w jakich krewne dusze

Mdlały, i gdym się w mej ocknął żałobie,
4
   Nowych skazańców i nowe katusze

Naokół siebie widzę w mrocznym dole,

Gdzie bądź popatrzę i gdzie bądź się ruszę.
7
   W trzecim, wieczystych dżdżów, stanąłem kole:

Deszcz chłodny, ciężki, ciągły i przeklęty

Wciąż jedną modłą siecze, żga i kole.
10
   Śnieg, brudna woda i grad w bryły ścięty

Walą się strugą na ów kraj ucisku;

Cuchnie skróś ziemia brzydkie ssąca męty.
13
   Cerber, zwierz dziki o potrójnym pysku,

Warczy i szczeka, i jak pies się dąsa

Na lud w okropnym pławiony bagnisku.
16
   Wzrok toczy krwawy, czarne kudły wstrząsa,

Kłąb ma wydęty i szponiaste ręce;

Drze pazurami i targa, i kąsa.
19
   Od deszczu, jak psi, w ciągłej wyją męce;

Jeden bok drugim ciągle zasłaniają;

Prędko się zwijać muszą potępieńce!
22
   Gdy nas gad duży ujrzał między zgrają,

Paszczękę rozwarł i zęby wyszczerzył;

Wszystkie w nim mięśnie jednym dreszczem drgają,
25
   A wódz mój pięści ku ziemi przymierzył

I, w obie garści nagarnąwszy błota,

W sam środek gęby żarłocznej uderzył.
28
   Jak kundys chciwie do jadła się miota

I wraz ucichnie, gdy mu rzucą strawy,

Bo już chuć głodu w nim się nie szamota,
31
   Podobnie naraz umilkł pysk plugawy

Czarta Cerbera, co na dusze łaje,

Rade ogłuchnąć, by nie słyszeć wrzawy.
34
   Stąpamy, depcąc widem gęste zgraje,

Dżdżem katowane i stawiamy pięty

Na ich marności, co się kształtem zdaje.
37
   Leżały wszystkie pogrążone w męty,

Lecz jedno, w chwili kiedy je mijamy,

Siadło i, prężąc kadłub wydźwignięty,
40
   Rzekło: „Ty, któryś wszedł za piekieł bramy,

Wiedz: przed mą trumną była twa kołyska;

Spójrz i rozpoznaj, com zacz, bo-ć się znamy".
43
   Więc ja: „Kaźń twoja taką się odciska

Zmianą na licach, że mi w niej zakrywa

Pamięć twojego ziemskiego nazwiska,
46
   Powiedz, kto jesteś, duszo nieszczęśliwa,

Na której piekło taką złość wywarło,

Że choć są większe, żadna tak dotkliwa!"
49
   A on: „Twe miasto, które napęczniało

Zawiścią jak wór przepełniony ziarnem,

Na jasnym świecie swym mię synem zwało.
52
   Przezwisko Ciacco nosiłem nad Arnem:

Za grzech obżarstwa, brzydki i zwierzęcy,

Jako tu widzisz, w deszczu moknę czarnem.
55
   Nie sam tu cierpię, ale wśród tysięcy,

Wszystko męczarnią karanych jednaką

Za równe winy". Zmilkł i nie rzekł więcej.
58
   Na to ja: „Tak mię twój stan boli, Ciacco,

Że oto z ócz mych słona płynie woda.

Lecz powiedz jeszcze: czyli wiesz, na jaką
61
   Niedolę kłótnia głupich mieszczan poda?

Jestże kto prawy w mieście? I jak na to

Przyszło, że tak je rozdarła niezgoda?"
64
   A on: „Gdy w zwadzie długie minie lato,

Zbroczą oręże i nareszcie dzicy

Wypędzą drugich z krwi wielką utratą;
67
   W trzy słońca padną, a ich przeciwnicy

Wzniosą się, męża wziąwszy za narzędzie,

Co się dziś łasi podły i dwulicy.
70
   Długo stronnictwo to panować będzie

I trzymać tamtych pod grozą obucha,

Płaczu i gniewu nie mając na względzie.
73
   Dwaj sprawiedliwi są, nikt ich nie słucha;

Z trzech iskier: chciwstwa, zawiści i pychy,

Na wszystkie serca niegodziwość bucha".
76
   Tu uciął smutną wieść i stał się cichy.

„Niechże twe usta reszty mi nie tają —

Rzekłem — słów kilka dołóż prośbie lichej:
79
   Gdzie Farinata siedzi? Gdzie Tegghiaio?

Gdzie Rusticucci, Arrigo i Mosca

Z innymi, którzy tak o dobro dbają?
82
   Powiedz, bo serce me o nich się troska,

I wiedzieć pragnę, czy ich piekło smali,

Czyli ich w niebie chowa Łaska Boska?"
85
   „Między ciemniejsze duchy się dostali —

Odparł — winy ich przeważyły bowiem;

W sam czas obaczysz, postąpiwszy dalej.
88
   Gdy na świat luby z całym wrócisz zdrowiem,

Proszę, głoś o mnie i o mej torturze;

Więcej nie rzekę i więcej nie powiem".
91
   Oczy wywrócił w zez i w tej posturze

Popatrzał na mnie, łeb wsunął w ramiona

I za innymi ślepcy padł w kałużę.
94
   „Już on nie wstanie, aż się czas dokona —

Rzekł Wódz — gdy zabrzmią trąby archaniołów,

Wróg złego swoje objawi znamiona.
97
   Wróci z innymi do grobowych dołów,

Wziąć ciało i kształt, by w pełnej istocie

Wysłuchać wiecznych wyroku mozołów".
100
   Tak my szli, stawiąc po mieszanym błocie

Z duchów i deszczu kroki powściągliwe

I rozmawiając o przyszłym żywocie.
103
   „Mistrzu — pytałem — te kary straszliwe

Od wielkiej chwili, gdy wyrok zahuczy,

Mniejsze-li będą czy równie dotkliwe?"
106
   A on: „W tym wiedza twoja cię pouczy:

Im doskonalszy jest byt, tym mu więcej

Dobro dogodzi, a boleść dokuczy.
109
   A choć karani tutaj potępieńcy

Nigdy nie dojdą udoskonalenia,

Bliżsi go będą niż dziś, czasu jeńcy".
112
   Takeśmy poszli naokół pierścienia,

Gwarząc ze sobą więcej, niż powtórzę,

Aż kędy w głębsze schodzi się podsienia:
115
   Tam Plutus, wielki rozbój ca, ma stróżę.

<<< >>>